นอนบ้านดิน กินอยู่แบบอาข่า ใช้ชีวิตแบบเนิบช้าที่ดอยหล่อโย

calendar_month 04 ก.ย. 2018 / stylus Admin Chillpainai / visibility 57,779 / รีวิวที่เที่ยว , ที่เที่ยว

ใครอยากสัมผัสวิถีชีวิตแบบสโลว์ไลฟ์ของจริง ปักหมุด “บ้านหล่อโย” บนดอยแม่สลอง ในตำบลแม่สลองนอก อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย ไว้ในลิสต์กันได้เลย หมู่บ้านเล็กๆ แห่งนี้ ซ่อนตัวอยู่ท่ามกลางสายหมอกบนยอดดอย ห่างไกลจากตัวเมืองโดยการเดินทางด้วยรถยนต์ประมาณ 1 ชั่วโมง คุณก็จะได้มาสัมผัสกับวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวอาข่าแบบดั้งเดิมกันแล้ว

เราขับรถขึ้นเขามาตามป้ายและจอดที่หน้า “Akha Mudhouse Maesalong” หรือ บ้านดินอาข่าดอยแม่สลอง ที่นี่เป็นเหมือนศูนย์กลางการท่องเที่ยวของชุมชน โดยเปิดเป็นแหล่งเรียนรู้วัฒนธรรมชาวอาข่า มีร้านกาแฟ และที่พักโฮมสเตย์แบบบ้านดิน สำหรับคนที่อยากเข้าถึงความเป็นอยู่ของชาวอาข่าอีกด้วย

พอเราไปถึง ทางที่พักก็นำน้ำชาร้อนๆ หอมๆ ออกมาต้อนรับ พร้อมกับแนะนำข้อมูลท่องเที่ยวภายในชุมชน เรานั่งฟังเรื่องราวจนทราบว่าหมู่บ้านแห่งนี้ ชาวบ้านส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์ และมีอาชีพหลักเป็นเกษตรกร ทำไร่ทำสวน เช่น ปลูกกาแฟอะราบิก้า ข้าวไร่ และข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ โดยพวกเขายังคงใช้ชีวิตเรียบง่ายอยู่กับธรรมชาติ แม้จะมีประชากรจำนวนไม่มาก ไม่ถึง 100 หลังคาเรือน ส่วนใหญ่ก็จะเป็นเครือญาติพี่น้องที่รู้จักกันแทบทุกบ้าน

ระหว่างนั้น เราเห็นไม้ไผ่ถ่ออันยาวๆ ผิงผนังอยู่ เลยขอลองเล่น “ไม้โถกเถก” โดยมีน้องมิ้นกับน้องหมี มัคคุเทศก์น้อยชาวอาข่าช่วยสอนอยู่ข้างๆ พอขึ้นไปแล้วทรงตัวเดินยากกว่าที่คิดนิดหน่อย…แต่สนุกตื่นเต้นแถมเรียกเสียงหัวเราะได้ตลอดเลยค่ะ

จากนั้นเราออกไปเดินเที่ยวรอบๆ ชุมชนกับเด็กๆ ระหว่างทางสังเกตเห็นว่าแม้บางบ้านจะมุงหลังคากระเบื้องแบบสมัยใหม่ แต่ส่วนใหญ่ยังเป็นบ้านหลังคามุงด้วยใบจากหรือสังกะสี แม้บ้านของชาวบ้านที่นี่จะไม่ใหญ่โตหรูหรา แต่แทบไม่มีขยะเกลื่อนกลาดทิ้งให้เห็นในชุมชนเลย

เด็กๆ พาพวกเราไปแวะบ้านชาวบ้านหลังหนึ่ง ซึ่งคุณลุงกำลังนั่งแกะข้าวโพดอยู่หน้าบ้าน น้องๆ คุยกับคุณลุงเป็นภาษาอาข่า ก่อนเอ่ยชวนเราให้ลองแกะเมล็ดข้าวโพดดู ซึ่งเมล็ดที่ได้จะเอาไปใช้เลี้ยงสัตว์อีกที เราสังเกตว่าชาวบ้านที่นี่ส่วนใหญ่ โดยเฉพาะผู้สูงอายุจะยังคงพูดภาษาอาข่าแบบดั้งเดิม แต่พอฟังภาษาไทยได้บ้าง ในการสนทนาต้องใช้น้องๆ มัคคุเทศก์ช่วยเป็นล่ามในการสื่อสารกัน

ชาวบ้านที่นี่บางคนยังคงอนุรักษ์การแต่งกายชุดอาข่าแบบดั้งเดิมไว้ แต่ส่วนใหญ่ก็ใส่ชุดปกติ โดยจะใส่ชุดประจำเผ่าเฉพาะในงานประเพณีหรือการแสดงพิเศษให้นักท่องเที่ยวชมเป็นบางโอกาส

จากนั้นเด็กๆ พาเราเดินเที่ยวสำรวจหมู่บ้านกันต่อ โดยลัดเลาะตัดไปตามสันเขา ผ่านเข้าไปยังสวนของชาวบ้าน ที่นี่มีทั้งสวนส้มโอ ต้นกาแฟ เสาวรส และยังมีลูกไม้ป่าแปลกๆ ที่เราไม่เคยเห็นมาก่อนด้วย

เด็กๆ ลองเก็บลูกไม้ป่าหน้าตาแปลกๆ มาให้เราลองชิม แม้จะรสชาติไม่คุ้นลิ้น แต่ก็เป็นการแสดงน้ำใจของพวกเขา และยังแสดงให้เห็นถึงความผูกผันระหว่างคนกับป่าที่ต่างพึ่งพิงอาศัยกันอย่างแนบแน่น

เราเดินสำรวจสวนป่าของชาวบ้านสักพัก เด็กๆ ก็พาตัดออกมาที่ถนนเส้นหลักในหมู่บ้าน เพื่อไปเล่นโล้ชิงช้าอาข่ากัน โดยปกติชาวอาข่าจะจัดประเพณีโล้ชิงช้า หรือที่เรียกว่า "แย้ขู่อ่าเผ่ว " ขึ้นทุกๆ ปี ในช่วงประมาณปลายเดือนสิงหาคมถึงต้นเดือนกันยายนซึ่งจะตรงกับช่วงที่ผลผลิตกำลังงอกงามพอดี แม้เราจะมาไม่ตรงกับช่วงที่มีงานพิธีโล้ชิงช้า แต่น้องๆ ก็สาธิตวิธีการโล้ชิงช้าให้เราดูและยังได้ทดลองเล่นอีกด้วย เป็นประสบการณ์ที่แปลกใหม่และสนุกไปอีกแบบหนึ่ง

ใกล้ๆ กันกับชิงช้า ยังมีมุมให้เราได้ถ่ายรูปเป็นที่ระลึกกันด้วย เราเลยขอแช๊ะภาพประทับใจกับมัคคุเทศก์ตัวน้อยทั้งสองคนไว้ซะหน่อย

จบจากทริปเที่ยวหมู่บ้านแล้ว เรากลับมาเข้าคอร์สเรียนทำอาหารอาข่ากับชาวบ้านในที่พักกันต่อ โดยลองทำเมนูเด็ดขึ้นชื่อ อย่าง “น้ำพริกอาข่า” โดยขั้นตอนเริ่มจากนำพริก และมะเขือเทศมาย่าง จากนั้นปอกเปลือกพร้อมกับใส่หอมชูทั้งต้นลงไปตำให้ละเอียด ปรุงรสด้วยเกลืออย่างเดียว เพราะน้ำพริกอาข่าจะไม่ใส่น้ำปลา

เวลาชิม พี่ๆ ที่สอนเราทำอาหารบอกให้ม้วนใบหอมชูพันกับราก ใช้แทนช้อนจิ้มน้ำพริกจากครกมาลองชิมรสดู ซึ่งปกติแล้วน้ำจิ้มอาข่าจะกินพร้อมกับเครื่องจิ้ม (ลอเชาะ) ที่เป็นผักน้ำและผักพื้นบ้านอย่างพลูคาว หรือผักคาวตอง ยอดกาแฟ ผักแพวหรือผักไผ่ ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นผักสมุนไพรพื้นบ้านที่มีสรรพคุณเป็นยาอีกด้วย

นอกจากนี้ ในขันโตกยังมีเมนูอาหารอาข่าอื่นๆ ให้ลิ้มลอง อาทิ ลาบหมูสมุนไพร ผัดผักยอดมะระหวาน แกงจืดฟักเขียวหรือ ฟักทองตามฤดูกาล ไข่เจียวสมุนไพรใส่ใบหอมชูและขิง ทุกเมนูเป็นอาหารพื้นบ้านที่ทำไม่ยาก และยังดีต่อสุขภาพเพราะใช้ผักพื้นบ้านปลอดสารพิษมาปรุงเป็นอาหารแบบสดใหม่ทุกวัน

การมาเยือนหมู่บ้านหล่อโยครั้งนี้ แม้จะมีเวลาไม่มากนัก แต่เราก็ได้สัมผัสกับวิถีการกินอยู่ของชาวอาข่าแบบครบถ้วน ทั้งได้ทดลองทำเมนูที่เป็นหัวใจของอาหารอาข่า เดินเที่ยวในชุมชนพบปะพูดคุยกับชาวบ้าน ใครมาเที่ยวดอยแม่สลอง เชียงราย ลองหาโอกาสมาเที่ยวที่ชุมชนหมู่บ้านหล่อโยกันดู แล้วจะรู้ว่าความสุขของการพักผ่อนแบบสโลว์ไลฟ์หาได้ง่ายๆ ที่นี่เอง…