เที่ยวนาข้าว ทำน้ำมันถั่วลิสง สัมผัสวิถีชุมชนที่ ‘ ชุมชนบ้านผาบ่อง ไทใหญ่ทาวน์ ‘ จ.แม่ฮ่องสอน

calendar_month 03 ก.ย. 2018 / stylus Admin Chillpainai / visibility 11,368 / รีวิวที่เที่ยว

" When in Rome , Do as the Romans do "

ว่ากันว่า… ถ้าอยากไปใช้ชีวิตสัมผัสวิถีชีวิตของเมืองนั้นให้กลมกลืน จะให้ดีมันต้องเอาตัวเองลงไปคลุกคลี สัมผัสวิถีชีวิตของชาวเมืองนั้นๆ ให้มากขึ้น เหมือนอย่างที่เคยได้ยินมาเสมอนับครั้งไม่ถ้วนกับสำนวนทั่วโลกทั้งหลายที่กล่าวไว้ ‘ เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม ’ ซึ่งในวันนี้เราจะขออาสาพาทุกคนไปรู้จักกับความธรรมดาที่ไม่ธรรมดา แถมยังน่าร้ากกกกมากๆ ของชาวชุมชนบ้านผาบ่อง ไทใหญ่ทาวน์ในจ.แม่ฮ่องสอนกันล่ะ

กลุ่มชุมชนชาวไทใหญ่และปกาเกอะญอผู้น่ารักในตำบลผาบ่อง อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน ชุมชนเก่าแก่ที่ก่อตั้งขึ้นมานานกว่า 130 ปี เต็มไปด้วยมรดกทางวัฒนธรรม ประเพณี สถาปัตยกรรม และวิถีชุมชนที่แปลกตา ล้ำค่า แต่กลับผสมผสานความแตกต่างระหว่างความหลากหลายทางเชื้อชาติออกมาเป็นความงดงามของสองชุมชนได้อย่างลงตัว

เห็นครั้งแรกถึงกับต้องร้องว้าว ! อดไม่ได้ที่จะ(แอบ)กรี๊ดออกมาดังๆ เพราะไม่เคยคิดมาก่อนเลยว่า ความบ้านๆ ที่เคยคิดไว้ในหัวก่อนมาเสมอเวลาไปเที่ยวชมวิถีชีวิตชุมชน มันจะต่างไปจากสิ่งที่เห็นด้านหน้าของเราตอนนี้อย่างสิ้นเชิง

ชุมชนบ้านผาบ่อง ตั้งอยู่ท่ามกลางทัศนียภาพที่เต็มไปด้วยความเขียวชอุ่มสบายตาของทุ่งนากลางขุนเขาเรียงรายสลับซับซ้อนสวยงาม มีไฮไลท์อย่างสะพานข้าว ๙ เพื่อสุข สะพานไม้ไผ่สานที่ทอดยาวพาดผ่านเป็นทางเดินให้เราสัมผัสกับธรรมชาติอย่างใกล้ชิด

โดยเฉพาะกับช่วงเวลาหลังจากสายฝนโปรยปรายอย่างชุ่มฉ่ำผ่านไป กระทั่งหยดน้ำจางหายระเหยเป็นไอ กลายเป็นสายหมอกสีขาวละมุนลอยปกคลุมเหนือยอดเขา แค่ได้ยืนมองสูดอากาศสดชื่น ไม่ต้องทำอะไรให้มากมาย แค่นี้ก็ยังดีต่อใจเราแบบเกินบรรยาย

แต่นอกจากจะเป็นสถานที่ท่องเที่ยวแล้ว ที่ชุมชนบ้านผาบ่องยังเปิดเป็นศูนย์การเรียนรู้ตัวอย่างสำหรับชาวบ้านและคนทั่วไปตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวงรัชกาลที่ 9 ด้วยนะคะ ซึ่งพื้นที่ทั้งหมดนั้นก็จะถูกแบ่งเฉลี่ยกันไปเป็นสัดส่วนระหว่างทุ่งนา บ่อปลา ฟาร์มเป็ดไร่ทุ่ง รวมถึงยังมีกิจกรรมสนุกสนานมากมาย สอดแทรกแฝงความรู้ อย่างภูมิปัญญาชาวบ้านต่างๆ ตามแต่ละฐาน ไว้ให้บริการแก่นักท่องเที่ยวที่สนใจได้มีส่วนร่วม

ซึ่งในช่วงฤดูกาลทำนาทางชุมชนบ้านผาบ่องก็จะเปิดให้นักท่องเที่ยว ร่วมกันกับชาวบ้านช่วยกันหว่านเมล็ดพันธุ์ข้าว ดำนา หรือหากช่วงไหนที่ฤดูกาลเก็บเกี่ยววนมาถึง ก็จะเปลี่ยนไปเป็นกิจกรรมที่ให้นักท่องเที่ยวได้เรียนรู้ถึงวิถีเกี่ยวข้าวที่ถูกต้องจากชาวบ้านในพื้นที่ และเกษตรกรมืออาชีพอีกด้วยค่ะ

แน่นอนว่างานนี้เราขอทำตัวให้กลมกลืนกับผู้คนที่นี่ขึ้นอีกสักนิด ถือโอกาสไปออกกำลังกายยืดเส้นยืดสายทำน้ำมันจากถั่วลิสงกับคุณลุงคุณป้า เรียนรู้ด้วยตัวเองซะเลย

เริ่มขั้นตอนแรกที่การโหลยถั่ว เป็นขั้นของการโรยถั่วลิสงแห้งลงในเครื่องกระเทาะเปลือก แล้วหมุนเครื่องบดไปเรื่อยๆ ให้แตกละเอียดแยกเนื้อและเปลือกถั่วออกจากกัน

จากนั้นจึงนำเอาถั่วที่บดจนแตกละเอียดแล้วมาแยกกากอีกทีด้วยการฝัดในกระด้ง เพื่อร่อนเอาเปลือกเดิมที่ยังติดอยู่ทิ้งไป จนเหลือแต่เนื้อถั่วเน้นๆ

ก่อนจะนำไปตำในครกกระเดื่องแบบภูมิปัญญาชาวบ้าน จนเมล็ดถั่วแตกละเอียดให้ได้มากที่สุด แล้วนำไปร่อนใหม่อีกครั้ง แต่ถ้าหากถั่วเมล็ดไหนยังไม่ละเอียดพอ เราก็ต้องทำการคัดกลับมาตำใหม่จนกว่าจะได้เนื้อที่ละเอียด นุ่ม เหมือนแป้งจึงเป็นอันเสร็จขั้นตอน

ขั้นต่อมาคือการนำเนื้อถั่วไปใส่ผ้าขาวบางเพื่อเข้าสู่กระบวนการนึ่งด้วยเตาถ่านราวๆ ครึ่งถึงหนึ่งชั่วโมง จนให้ได้เนื้อถั่วที่สุก และนิ่ม พร้อมใส่แผ่นเตรียมเข้าเครื่องสกัดร้อนกลั่นเป็นน้ำมันต่อไป ส่วนแผ่นกากถั่วที่ได้มาในตอนท้ายหลังจากบีบน้ำมันจนหมดแล้วนั้น ยังสามารถนำไปใช้ประโยชน์เป็นอาหารปลา และไก่ได้อีกต่อหนึ่งด้วยค่ะ

โดยคุณลุงกำนันอมรเล่าให้เราฟังว่าการทำน้ำมันจากถั่วลิสงนี้เป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่หายไปนานกว่า 40 ปีทีเดียว แต่ชาวบ้านผาบ่องร่วมแรงร่วมใจกันผลักดันให้กลับมาเป็นของดีประจำตำบลอีกครั้ง

ซึ่งประโยชน์ของน้ำมันถั่วลิสงหลักๆ นั้น คือ การนำไปประกอบอาหาร ช่วยป้องกันรักษาโรคหัวใจและหลอดเลือดตีบตัน ลดระดับคอเรสเตอรอลในเส้นเลือด บำรุงผิวพรรณจากวิตามินอีภายในถั่วลิสง บำบัดอาการปวดเมื่อยและไมเกรน รวมถึงสรรพคุณอื่นๆ อีกมากมาย

ที่สำคัญเลยคือน้ำมันถั่วลิสงนี้ มีเฉพาะที่ชุมชนบ้านผาบ่องที่เดียวในไทยเท่านั้นนะจ๊ะ ถือป็นความภาคภูมิใจของหมู่บ้านเอามากๆ ชาวบ้านทุกคนที่นี่จึงตั้งใจที่จะอนุรักษ์สืบทอด และเผยแพร่ให้เป็นของดีประจำชุมชนต่อไปในอนาคตระยะยาว

ได้ความรู้กันพอหอมปากหอมคอ คราวนี้ไปสนุกกันต่อกับอีกหนึ่งกิจกรรมที่ต้องห้ามพลาดอย่าง การแต่งตัวเป็นชาวไทใหญ่บ้าง จะได้แอบเนียนกลมกลืนไปกับชาวบ้านที่นี่ขึ้นอีกสักนิด

หนุ่มสาวคนไหนอยากมีรูปสวยๆ ท่ามกลางวิวทุ่งนาเขียวชอุ่มสบายตาบนสะพานข้าวแบบพวกเรา ก็สามารถเช่าชุดชาวไทใหญ่ใส่ได้ในราคา 50 บาทเท่ากันทั้งชายและหญิง รับรองว่าได้รูปสวยๆ กลับไปจนเมมเต็มแน่นอนจ้า คอนเฟิร์ม !